+30 2310 984000
  • Ελληνικά
  • English
  • Θυρεοειδής και Κύηση

    Γράφει η: Γεσθημανή Μηντζιώρη ΜSc(Res), PhD

    Ενδοκρινολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.

    Reader, Αγγλόφωνη Ιατρική Σχολή ΑΠΘ  (AUSoM)

    Ιατρείο Ενδοκρινολογίας και Κύησης, Κλινική Γένεσις

    Οι απαιτήσεις του οργανισμού σε θυρεοειδικές ορμόνες κατά την κύηση είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Για το λόγο αυτό, αυξάνεται η παραγωγή θυροξίνης από την έγκυο γυναίκα προκειμένου και να διατηρηθεί η ίδια σε μια κατάσταση ευθυρεοειδισμού αλλά και τροφοδοτηθεί το έμβρυο με θυροξίνη. Συχνά, κατά τη διάρκεια της κύησης ο θυρεοειδής αδένας μπορεί να αυξηθεί σε μέγεθος.

    Η θυροξίνη είναι μια ορμόνη απαραίτητη για μια κύηση χωρίς επιπλοκές. Κατά το πρώτο μισό της κύησης το έμβρυο εξαρτάται αποκλειστικά από τη μητέρα του όσον αφορά τις θυρεοειδικές ορμόνες. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν σκεφτεί κανείς ότι το πρώτο τρίμηνο της κύησης, οι θυρεοειδικές ορμόνες (που προέρχονται αποκλειστικά από τη μητέρα) παίζουν κύριο ρόλο στη διάπλαση του εγκεφάλου του εμβρύου και στη γενικότερη ανάπτυξή του.  Περίπου στο δεύτερο μισό της κύησης ο θυρεοειδής του εμβρύου αρχίζει να παράγει θυροξίνη. Ωστόσο, το έμβρυο συνεχίζει να εξαρτάται από τη μητέρα για τη λήψη επαρκών ποσοτήτων ιωδίου, που είναι απαραίτητες για τη σύνθεση των ορμονών του θυρεοειδή.

    Σύμφωνα με επιδημιολογικές έρευνες κατά τη διάρκεια της κύησης, το 2,5% περίπου των γυναικών έχει ελαφρά αυξημένη TSH και το 0,4% ακόμη πιο αυξημένες συγκεντρώσεις (TSH μεγαλύτερη από 10 μΙU/mL). Η συχνότερη αιτία υποθυρεοειδισμού στην κύηση είναι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto. Ο υποθυρεοειδισμός που πρωτοεμφανίζεται κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να οφείλεται σε πρώτη εμφάνιση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto, σε ανεπαρκή αντιμετώπιση της εγκύου με γνωστό υποθυρεοειδισμό, ή σε υπερθεραπεία γυναίκας με υπερθυρεοειδισμό με αντιθυρεοειδικά σκευάσματα.  Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι γυναίκες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση θυρεοειδοπάθειας, όπως αυτές με προηγούμενη θεραπεία για θυρεοειδοπάθεια, με οικογενειακό ιστορικό θυρεοειδικής νόσου ή βρογχοκήλη, με αυξημένο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ > 30 kg/m2) ή γυναίκες άνω των 30 ετών θα πρέπει να ελέγχονται με μέτρηση TSH (ή και αντισωμάτων) με την επιβεβαίωση της κύησης, χωρίς χρονική καθυστέρηση.

    Γυναίκες με επιβεβαιωμένο υποθυρεοειδισμό πριν την κύηση πιθανόν θα χρειαστεί να αυξήσουν τη δόσης της θυροξίνης. Αν υπάρξει κύηση σε γυναίκα με υπερθυρεοειδισμό από την άλλη, η θεραπεία θα πρέπει να γίνεται με τις μικρότερες αποτελεσματικές δόσεις αντιθυρεοειδικών φαρμάκων, καθώς αυτά περνούν μέσω του πλακούντα στο έμβρυο. Είναι όμως σημαντικό να τονιστεί ότι κάθε υπερθυρεοειδισμός που διαπιστώνεται σε γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας, θα πρέπει να θεραπεύεται οριστικά, πριν το σχεδιασμό μιας επόμενης κύησης.

    Συνολικά η θυροξίνη είναι μια ορμόνη ζωτικής σημασίας στην κύηση. Ο έγκαιρος έλεγχος είναι σημαντικός όπως επίσης και η άμεση παρέμβαση, είτε με την επιβεβαίωση της κύησης, είτε ακόμα και πριν από αυτήν.

    Σημαντική είναι επίσης η ανάγκη για άριστη ρύθμιση της θυρεοειδικής λειτουργίας σε γυναίκες που πρόκειται να υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση. Το 2021, μία ομάδα ειδικών της  Πανευρωπαϊκής Εταιρείας Θυρεοειδή, στην οποία συμμετείχε η Δρ. Μηντζιώρη, εξέδωσε οδηγίες για τη λειτουργία του θυρεοειδή  σε γυναίκες πριν, κατά και μετά την εξωσωματική γονιμοποίηση. Σύμφωνα με αυτές, εκτός από την αξιολόγηση της θυρεοειδικής λειτουργίας, είναι σημαντική και η μέτρηση των θυρεοειδικών αντισωμάτων (anti-TPO, anti-Tg) σε όλες τις γυναίκες που πρόκειται να υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση και ο έλεγχος αυτός (της λειτουργίας και της αυτοανοσίας του θυρεοειδή αδένα) πρέπει να προηγείται της προσπάθειας για εξωσωματική γονιμοποίηση.