Τα ινομυώματα ή λειομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται στο τοίχωμα της μήτρας σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και αποτελούν μία πολύ συχνή γυναικολογική πάθηση. Τα ινομυώματα ανάλογα με τη θέση τους στη μήτρα διακρίνονται σε υπορογόνια, ενδοτοιχωματικά, υποβλεννογόνια, ενδοτραχηλικά, ενδοσυνδεσμικά και μισχωτά, ενώ το μέγεθός τους κυμαίνεται από πολύ μικρό μέχρι διαμέτρου που μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και τα 10 εκατοστά. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι μονήρη και σε άλλες πολλαπλά.
Η εμφάνιση των ινομυωμάτων έχει συνδεθεί με την κληρονομικότητα, η ανάπτυξή τους όμως ευνοείται κυρίως από τη μεταβολή των ορμονών. Γι’ αυτό και συνήθως υποστρέφουν, όταν μια γυναίκα εισέλθει στην εμμηνόπαυση, οπότε και μειώνονται τα οιστρογόνα, ή αναπτύσσονται περαιτέρω όταν μια γυναίκα είναι έγκυος, με την αύξηση των ορμονών. Άλλοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισή τους είναι η παχυσαρκία και η ηλικία (άνω των 30 ετών).
Η πιθανότητα να εξαλλαχθούν τα ινομυώματα σε κακοήθεια, τα λεγόμενα σαρκώματα, είναι μικρότερη του 1%, γι’ αυτό και ο εντοπισμός τους δεν πρέπει να προκαλεί πανικό στη γυναίκα, αρκεί να τα θέτουν υπό παρακολούθηση, ώστε να μπορούν να εντοπισθούν εγκαίρως τυχόν απότομες αυξήσεις στο μέγεθός τους.
Συμπτώματα και συνέπειες
Ένα ινομύωμα μπορεί να είναι ασυμπτωματικό και να εντοπιστεί σε υπερηχογραφικό έλεγχο (ιδανικά με χρήση γυναικολογικού διακολπικού υπερηχογραφήματος). Η μη εκδήλωση συμπτωμάτων συνδέεται συνήθως με το μέγεθος και τη θέση του. Στις περιπτώσεις που εκδηλώνονται συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν πολύ έντονες ή επώδυνες εμμηνορροϊκές περιόδους που μπορεί να προκαλέσουν και αναιμία, αίσθηση βάρους χαμηλά στην κοιλιά, διαταραχές σε ούρηση και αφόδευση και πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή.
Η ύπαρξη ινομυωμάτων είναι ένας από τους λόγους υπογονιμότητας, καθώς μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία της μήτρας. Επίσης, έχουν συνδεθεί με πρόωρους τοκετούς, αποβολές και αποκολλήσεις πλακούντα, ενώ μπορεί να είναι υπεύθυνα για καισαρική τομή και αιμορραγία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και μετά τον τοκετό.
Διάγνωση και θεραπεία
Συνήθως η διάγνωση ενός ινομυώματος γίνεται κατά τον τακτικό γυναικολογικό έλεγχο. Εκεί ο γυναικολόγος θα τα εντοπίσει, ενώ για να διακριβώσει το μέγεθος και την ακριβή τους θέση θα χρειαστεί υπερηχογραφικό έλεγχο. Ινομυώματα μπορεί να εντοπιστούν και στις περιπτώσεις μιας υστεροσκόπησης ή μιας λαπαροσκόπησης για τις ανάγκες κάποιας άλλης πάθησης της μήτρας.
Η θεραπευτική προσέγγιση των ινομυωμάτων εξαρτάται από τη θέση, το μέγεθος, τον αριθμό τους και βέβαια τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων που προκαλούν. Επίσης, η ηλικία της γυναίκας παίζει σημαντικό ρόλο για την απόφαση αν θα αφαιρεθούν ή όχι. Έτσι, όταν ένα ινομύωμα είναι μικρό, δεν ενοχλεί ή εμφανίζεται σε μια γυναίκα που βρίσκεται κοντά στην εμμηνόπαυση, η τακτική παρακολούθηση με τη χρήση διακολπικού υπερηχογραφήματος είναι αρκετή.
Όταν όμως τα προαναφερθέντα τυπικά συμπτώματα των ινομυωμάτων είναι μεγάλης έντασης, όταν τα ινομυώματα αναπτύσσονται με μεγάλη ταχύτητα ή αποτελούν αιτία υπογονιμότητας, τότε χρήζουν θεραπευτικής αντιμετώπισης, που μπορεί να είναι φαρμακευτική ή επεμβατική, ανάλογα με το μέγεθος, τα συνοδά συμπτώματα και την ηλικία της γυναίκας. Οι φαρμακευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τη χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών και ορμονικών σκευασμάτων που προσωρινά μπορεί να συμβάλλουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων ή ακόμη και στη μείωση του μεγέθους των ινομυωμάτων.
Η χειρουργική αντιμετώπιση των ινομυωμάτων ή αλλιώς ινομυωματεκτομή παραδοσιακά γίνεται με τομή,ενώ την τελευταία εικοσαετία γίνεται και ενδοσκοπικά (λαπαροσκοπικά, υστεροσκοπικά και πρόσφατα ρομποτικά). Στην κλινική Γένεσις υπάρχει όλος ο απαιτούμενος σύγχρονος ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός για την εκτέλεση όλων των ενδοσκοπικών επεμβάσεων, ώστε να αντιμετωπίζονται τα ινομυώματα με την παράλληλη διασφάλιση της αναπαραγωγικής δυνατότητας της γυναίκας. Μεταξύ των θεραπευτικών επιλογών είναι επίσης και ο εμβολισμός των αρτηριών που τροφοδοτούν τη μήτρα, με σκοπό την ατροφία, τη συρρίκνωση και τη νέκρωσή τους. Η αφαίρεση της μήτρας αποτελεί μία επιπλέον επεμβατική επιλογή για γυναίκες που έχουν ολοκληρώσει την οικογένειά τους, και επίσης μπορεί να γίνει ανοιχτά ή λαπαροσκοπικά.
Τα ινομυώματα είναι ένα ζήτημα που απασχολεί μεγάλο ποσοστό γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και πρέπει να παρακολουθείται από τον γυναικολόγο, ο οποίος και θα κρίνει αν χρειάζεται και πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για την αφαίρεσή τους. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια κατάσταση που μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά και ριζικά, απαλλάσσοντας τη γυναίκα από τα ενοχλητικά συμπτώματα και προφυλάσσοντάς την από περαιτέρω προβλήματα.