Η 26η Σεπτεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Αντισύλληψης, μια ευκαιρία να μιλήσουμε για την πρόληψη μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και να ενημερωθούμε για τις διαθέσιμες επιλογές. Ως γυναικολόγος, βλέπω καθημερινά πόσο σημαντικό είναι οι γυναίκες (και τα ζευγάρια) να έχουν αξιόπιστη πληροφόρηση, ώστε να πάρουν σωστές αποφάσεις.
Ποιες είναι οι κυριότερες μέθοδοι αντισύλληψης;
1. Αντισυλληπτικά χάπια
Χάπια που περιέχουν ορμόνες και λαμβάνονται καθημερινά.
Πλεονεκτήματα:
• Πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα.
• Ρυθμίζουν τον κύκλο, μειώνουν την αιμορραγία και τον πόνο της περιόδου.
• Μειώνουν την εμφάνιση ορισμένων καρκίνων (ωοθηκών & ενδομητρίου).
• Μπορούν να βοηθήσουν με την ακμή.
Μειονεκτήματα:
• Χρειάζεται συνέπεια (κάθε μέρα, περίπου την ίδια ώρα).
• Δεν προστατεύουν από ΣΜΝ.
• Πιθανώς ναυτία, πονοκέφαλος, ευαισθησία στο στήθος, μικρή αύξηση βάρους.
• Δεν συνιστώνται σε ορισμένες καταστάσεις (π.χ. θρομβοφιλία, καπνίστριες >35 ετών).
2. Αντισυλληπτικός κολπικός δακτύλιος & patch (διαδερμικό έμπλαστρο)
• Ο δακτύλιος τοποθετείται κολπικά κάθε μήνα.
• Το patch κολλά στο δέρμα κάθε εβδομάδα.
Πλεονεκτήματα:
• Δεν χρειάζεται καθημερινή λήψη.
• Σταθερά επίπεδα ορμονών.
• Ίδια οφέλη με το χάπι (κύκλος, πόνοι, ακμή).
Μειονεκτήματα:
• Δεν προστατεύουν από ΣΜΝ.
• Πιθανός τοπικός ερεθισμός.
• Ο δακτύλιος μπορεί να προκαλεί αίσθηση ξένου σώματος.
3. Ενδομήτριο σπείραμα (σπιράλ)
Μικρή συσκευή που τοποθετείται στη μήτρα από γυναικολόγο. Υπάρχουν:
• Χαλκού (μη ορμονικό): Δρα τοπικά με αντισπερματική δράση.
• Ορμονικό : Εκκρίνει προγεστερόνη τοπικά.
Πλεονεκτήματα:
• Μακροχρόνια προστασία.
• Υψηλή αποτελεσματικότητα.
• Τα ορμονικά μειώνουν την ποσότητα και τις κράμπες περιόδου.
Μειονεκτήματα:
• Ενόχληση στην τοποθέτηση.
• Το σπιράλ χαλκού μπορεί να αυξήσει αιμορραγία/πόνο.
• Δεν προστατεύει από ΣΜΝ.
4. Προφυλακτικό (ανδρικό & γυναικείο)
Τι είναι: Κάλυμμα από λάτεξ που εφαρμόζεται στο πέος (ή στον κόλπο, στο γυναικείο).
Πλεονεκτήματα:
• Μοναδική μέθοδος που προστατεύει από ΣΜΝ.
• Χωρίς ορμόνες.
• Εύκολα διαθέσιμα και φτηνά.
Μειονεκτήματα:
• Χρειάζεται προσοχή στη χρήση.
• Κίνδυνος να σπάσει ή να γλιστρήσει.
• Σπάνια αλλεργία στο λάτεξ.
5. Επείγουσα αντισύλληψη («χάπι της επόμενης μέρας»)
Χάπια που λαμβάνονται σύντομα μετά από επαφή χωρίς προστασία.
Πλεονεκτήματα:
• «Δεύτερη ευκαιρία» μετά από αποτυχία άλλης μεθόδου.
Μειονεκτήματα:
• Δεν είναι μέθοδος τακτικής αντισύλληψης.
• Μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στον κύκλο.
• Δεν προστατεύει από ΣΜΝ.
6. Μόνιμη αντισύλληψη (απολίνωση σαλπίγγων / βασεκτομή για άνδρες)
Χειρουργικές επεμβάσεις που αποτρέπουν μόνιμα τη γονιμότητα.
Πλεονεκτήματα:
• Μόνιμη λύση για όσους είναι σίγουροι.
Μειονεκτήματα:
• Μη αναστρέψιμη (ή δύσκολα αναστρέψιμη).
• Δεν προστατεύει από ΣΜΝ.
Συμβουλή μου ως γυναικολόγος
Μην διστάζετε να συζητήσετε ανοιχτά τις απορίες ή τους προβληματισμούς σας με τον/την γυναικολόγο σας. Η επίσκεψη για συζήτηση αντισύλληψης δεν είναι ταμπού, αλλά υπεύθυνη φροντίδα για την υγεία και την ποιότητα ζωής σας.
**Του Άγγελου Βαμβακά, Μαιευτήρας -Χειρουργός Γυναικολόγος, Συνεργάτης Κλινικής Γένεσις