Η έλευση ενός δεύτερου παιδιού, συχνά προβληματίζει τις μητέρες για τις αντιδράσεις του πρώτου τους παιδιού, και όχι αδίκως. Ένα ποσοστό περίπου 40% των «μεγάλων παιδιών» περιμένουν θετικά την «παρέα» που θα τους προσφέρει ένα μικρό αδελφάκι, όμως το υπόλοιπο 60%, ανεξαρτήτως ηλικίας, ίσως παρουσιάσει κάποιες αρνητικές αντιδράσεις κατά τον ερχομό του νεογνού. Οι αρνητικές αντιδράσεις θεωρούνται απόλυτα φυσιολογικές και ανθρώπινες, αφού μία τέτοια συνθήκη αποτελεί μία μεγάλη αλλαγή και ένα εν δυνάμει διαταρακτικό συμβάν για μία οικογένεια, έως ότου βρει τα πατήματα της.
Το δεύτερο παιδί, είναι μία αλλαγή για τους γονείς αλλά και για το πρώτο παιδί, το οποίο μέχρι πρότινος είχε την αποκλειστικότητα και τώρα την χάνει. Συνεπώς, το πρώτο παιδί μπορεί να εκδηλώσει πληθώρα αντιδράσεων και νέων συμπεριφορών, κάτι που ίσως υπό μία έννοια να δικαιούται κιόλας.
Εν δυνάμει συναισθήματα που μπορεί να βιώσει το πρώτο παιδί είναι ζήλεια, άγχος λόγω της αλλαγής και ματαίωση ή θυμός που χάνει την αποκλειστικότητα και καλείται να διαχειριστεί κάτι καινούργιο. Όλα τα παραπάνω δεν θα έπρεπε να μπαίνουν κάτω από την ομπρέλα της ζήλειας ενώ μπορεί να εκδηλωθούν άμεσα ή και αρκετά ετεροχρονισμένα, με ποικίλους τρόπους, διαφορετικούς από παιδί σε παιδί.
Συγκεκριμένα, συχνά παρατηρείται αύξηση της προσκόλλησης στον διαθέσιμο ενήλικα ή αναπτυξιακή παλινδρόμηση, δηλαδή «πισωγύρισμα» λόγω άγχους σε κάποιο παλιότερο αναπτυξιακό στάδιο π.χ. νυχτερινή ενούρηση ενώ η πάνα είχε αφαιρεθεί.
Άλλα παιδιά μπορεί να εκδηλώσουν ευθιξία, ευσυγκινησία, άρνηση στις ρουτίνες του σπιτιού π.χ. να μην θέλουν να κάνουν μπάνιο, ή ακόμη και επιθετικότητα προς το μωρό ή τον γονιό. Όταν το παιδί έχει ανεπτυγμένη ομιλία ίσως εκφράσει την δυσαρέσκεια του φανερά, με λόγια απόρριψής προς το μωρό π.χ. «δεν το θέλω αυτό εδώ». Όσο δυσάρεστο και αν ακούγεται για έναν γονιό, είναι καλύτερο να γνωρίζει τι νιώθει το παιδί του και να του επιτρέψει αυτήν την εξωστρέφεια.
Για την καλύτερη διαχείριση της κατάστασης, είναι σημαντική η διατήρηση του προγράμματος προκειμένου να μην νιώσει το μεγάλο παιδί ότι λόγω του νέου μέλους, «χάνει» τις ρουτίνες και το πρόγραμμα του. Προτείνεται επίσης, για τουλάχιστον 3 μήνες να μην υπάρξουν περαιτέρω αλλαγές ή μεταβάσεις (π.χ. μετακόμιση ή έναρξη σχολείου, αφαίρεση πιπίλας/πάνας) καθώς μία μεγάλη αλλαγή, η έλευση ενός μωρού, είναι αρκετή. Επίσης, χρειάζεται να συζητήσετε και να «ανοίξετε» το πρόβλημα με ενσυναίσθησή και κατανόηση ακόμη και στα πιο δύσκολα συναισθήματα του παιδιού σας, δείχνοντας του ότι δεν έχετε από εκείνο κάποια υψηλή προσδοκία, όπως να αγαπήσει και να αποδεχτεί το μωρό αμέσως. Αποενοχοποιείστε το παιδί σας με την στάση σας, δείξτε του ότι του δίνετε όλον τον χώρο και τον χρόνο να βρει τον δικό του ρυθμό σε αυτήν την νέα σχέση. Παράλληλα, η ανάγνωση ενός παραμυθιού για την έλευση ενός μωρού ή για τα αδέλφια γενικότερα, θα μπορούσε να χρησιμεύσει για την επεξεργασία της νέας κατάστασης.
Μπορείτε επιπλέον να εντάξετε το πρώτο σας παιδί στις μωρουδιακές διαδικασίες ώστε να μην νιώθει αποκομμένο, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι «γονεοποιείται» και παίρνει ευθύνες που δεν του αναλογούν. Κάτι τέτοιο θα είχε, μακροπρόθεσμα, αρνητικά αποτελέσματα καθώς θα το «γέμιζε» με άγχος. Το πιο σημαντικό από όλα όμως, είναι να υπάρχει καθημερινά αποκλειστικός -δυαδικός- χρόνος γονέα – πρώτου παιδιού, ώστε να μην νιώσει ότι σας «χάνει».
Να θυμάστε Γονείς ότι δεν περνούν όλα από τα χέρια σας και ότι ένα παιδί είναι απόλυτα φυσιολογικό να δυσκολευτεί με την έλευση του νέου μέλους. Μην το βαρύνετε με τις προσδοκίες σας, αφήστε το ελεύθερο να βρει τον ρυθμό του, με αγάπη, υπομονή και κατανόηση.