“Γέννησα! Και τώρα;”. Ο πραγματικός αγώνας δρόμου δεν είναι η εγκυμοσύνη ούτε ο τοκετός αλλά το μετά, με αφετηρία την λοχεία. Μετά τον τοκετό ξεκινά ένας μακρύς δρόμος με πολλά παράπλευρα μονοπάτια. Είναι η γνωριμία και η διαχείριση του νέου μέλους, η προσαρμογή στις ανάγκες του, η αναζήτηση μίας νέας ρουτίνας αλλά και η αναζήτηση και εφεύρεση ενός νέου εαυτού δίπλα σε ένα μωρό. Είναι αυτή η νέα πλευρά της μητρότητας που έχει τώρα κάθε γυναίκα να ανακαλύψει και έπειτα να συμφιλιωθεί μαζί της. Οι αλλαγές λοιπόν είναι πολλές, ένα μικρό νέο ανθρωπάκι καταναλώνει όλο τον χρόνο μιας μαμάς και φυσικά βασικός στόχος είναι η νέα μαμά να μην «χαθεί» μέσα σε όλο αυτό αλλά να περνάει καλά και να είναι χαρούμενη με την νέα της καθημερινότητα. Για να έχουμε ήρεμα και χαρούμενα παιδιά θέλουμε μία ήρεμη και χαρούμενη μαμά, αλλά όχι μόνο για να είναι καλά το παιδί αλλά γιατί αξίζει και στην ίδια την μαμά να είναι καλά μέσα σε αυτό το νέο κεφάλαιο που ανοίγεται μπροστά της!
Βασικό στοιχείο που βοηθά μία μητέρα να διατηρήσει την συναισθηματική της ευεξία είναι να μην έχει υπερ-προσδοκίες και υπερ-απαιτήσεις από τον εαυτό της! Πολλές γυναίκες ξεκινούν αυτόν τον νέο κύκλο ζωής της μητρότητας με ένα κατά βάθος αγωνιστικό κλίμα ότι «εγώ θα τα καταφέρω, θα είμαι τέλεια μαμά!» που αυτό σε ακόμη μεγαλύτερο βάθος ισούται με μία μεγάλη αγωνία και επιθυμία να μην κάνουν λάθη! Γίνεται όμως αυτό; Το πρώτο διάστημα, ιδίως το πρώτο τρίμηνο, είναι το απόλυτα πειραματικό στάδιο όπου θα γίνουν δοκιμές και απόπειρες σε όλα και πολλά από αυτά δεν θα στεφθούν με επιτυχία. Αυτό είναι το φυσιολογικό και αναμενόμενο. Συνεπώς χρειάζεται να υπάρχει μία πιο ρεαλιστική και ψύχραιμη ματιά στους νέους γονείς, ότι θα γίνουν και λάθη και δεν πειράζει! Δεν χρησιμεύει το να υπάρχει μία εσωτερική επιτάχυνση, -δηλαδή ότι πρέπει να πάνε όλα γρήγορα καλά- γιατί αυτό θα οδηγήσει άμεσα και με μαθηματική ακρίβεια σε μία γρήγορη ματαίωση.
Παράλληλα απαραίτητο δομικό υλικό της χαράς κάθε ανθρώπου είναι να έχει χρόνο για τον εαυτό του, να καλύπτει τις βασικές του ανάγκες και επιθυμίες, δηλαδή να υπάρχει αυτοφροντίδα. Αν αυτό πάει πίσω για μεγάλο διάστημα, σαφώς και θα υπάρξει έντονη πτώση της διάθεσης της νέας μητέρας αλλά και κάθε ανθρώπου. Η νέα μητέρα δεν χρειάζεται να νιώθει ενοχικά αν επιθυμεί να έχει χρόνο μόνη με τον εαυτό της ή τις κοινωνικές της επαφές. Φυσικά και το μωρό είναι η προτεραιότητα της οικογένειας αλλά δεν υπάρχει χαρούμενο μωρό χωρίς χαρούμενη μαμά! Βγείτε, διατηρείστε τα χόμπι σας, συνεχίστε -όσο γίνεται- τις αγαπημένες σας ρουτίνες, την κοινωνικοποίηση σας, επιστρέψτε στην δουλειά σας αν το θέλετε και κρίνετε ότι θα σας κάνει καλό και κάνετε την εκδρομή που τόσο θέλετε. Με λίγα λόγια, χρειάζεται να υπάρχει μία σταδιακή επαναφορά στον πρότερο βίο. Η φροντίδα που θα δίνετε στον εαυτό σας θα σας «τροφοδοτεί» και έτσι θα επιστρέφετε στο μωρό σας ορεξάτη και γεμάτη ! Παράλληλα αυτή η αυτοφροντίδα θα είναι και το μήνυμα που θα περάσετε στο παιδί σας· ότι φροντίζουμε τους εαυτούς μας, δεν τους παραμελούμε! Αυτό θα μάθει και θα πράξει και το ίδιο το παιδί σας για τον εαυτό του όταν μεγαλώσει, σε μία συνθήκη πρόκλησης. Βεβαίως βασική προϋπόθεση για να καταστούν αυτά επιτυχή είναι να υπάρχει ένας περίγυρος που θα στηρίζει την νέα μαμά και τον στόχο αυτό!
Οι γονείς λειτουργούν ως πρότυπο για το παιδί και έτσι χτίζεται μία μη απτή δυναμική που θα υπάρχει διαχρονικά μεταξύ γονιού – παιδιού. Συγκεκριμένα, η μαμά λειτουργεί ως “συναισθηματικός καθρέφτης” του παιδιού. Η φροντίδα του εαυτού της είναι και αυτό που θα περάσει στο παιδί. Αν είμαι εγώ γεμάτη, έχω και να δώσω. Αν είμαι εγώ χαρούμενη έχω και να δώσω χαρά στο παιδί που με περιμένει στο σπίτι, και μετά θα είναι και εκείνο πιο χαμογελαστό. Είναι λοιπόν μία κυκλική ανταλλαγή συναισθήματος. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα τύψεων αν κάνουμε κάτι για τον εαυτό μας ή αν είμαστε δραστήριες, η αυτοφροντίδα δεν είναι πολυτέλεια αλλά ανάγκη και μία επένδυση που πάντα σου φέρνει πίσω «κέρδος»! Για να έχουμε λοιπόν χαρούμενα και υγιή παιδιά, χρειαζόμαστε μία χαρούμενη και υγιή μαμά!
**Της Αθηνάς Κατσαρή MSc, Κλινικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, Συνεργάτιδα Κλινικής Γένεσις