Τι είναι η σιδηροπενία και τι σιδηροπενική αναιμία;
Η σιδηροπενία είναι η μείωση των επιπέδων σιδήρου στον οργανισμό. Αρχικά εξαντλούνται τα αποθέματα σιδήρου (χαμηλή φερριτίνης) ενώ ο σίδηρος και ο αιματοκρίτης παραμένουν φυσιολογικοί, ο οργανισμός δεν μπορεί να καλύψει αυξημένες ανάγκες ή απώλειες. Το επόμενο στάδιο είναι η μείωση του σιδήρου στο αίμα (χαμηλή φερριτίνη και χαμηλός σίδηρος ορού). Σε αυτό το στάδιο, μπορεί να εμφανιστούν ήπια συμπτώματα, αλλά δεν υπάρχει ακόμα αναιμία. Η επόμενη φάση είναι η σιδηροπενική αναιμία. Αν δεν αντιμετωπιστεί η σιδηροπενία, τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης και αιματοκρίτη μειώνονται, οδηγώντας σε σιδηροπενική αναιμία. Σε αυτό το στάδιο, εμφανίζονται τα τυπικά συμπτώματα.
Ποια τα συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας;
• Έντονη κόπωση και μειωμένη αντοχή
• Δύσπνοια στην κόπωση
• Ωχρότητα δέρματος και βλεννογόνων
• Τριχόπτωση
• Ευθραυστότητα νυχιών
• Πονοκέφαλος ή ζάλη
• Αίσθημα παλμών (ταχυκαρδία).
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται με αιματολογικές εξετάσεις όπως γενική αίματος, φερριτίνη, σίδηρος ορού, ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα (TIBC). Με τον έλεγχο αυτό αξιολογείται η έλλειψη σιδήρου και το στάδιο της αναιμίας.
Ποιες είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου;
Οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία με μεγάλη απώλεια αίματος κατα την περίοδο, έγκυες, παιδιά και έφηβοι, άτομα με γαστρεντερικά νοσήματα, ηλικιωμένοι και αθλητές.
Τι ισχύει για τη σιδηροπενία σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και άνδρες οποιασδήποτε ηλικίας;
Σε αυτές τις ομάδες, η εμφάνιση σιδηροπενίας απαιτεί ενδελεχή έλεγχο για υποκείμενα νοσήματα και μικροαιμορραγία από το γαστρεντερικό, καθώς η απώλεια αίματος από παθολογικές αιτίες πρέπει να εντοπιστεί και να αντιμετωπιστεί, πέρα από το να δώσουμε σίδηρο για διόρθωση της σιδηροπενίας.
Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;
Για την αντιμετώπιση της σιδηροπενίας η πρώτη γραμμή θεραπείας είναι η χορήγηση συμπληρωμάτων σιδήρου (συνήθως από το στόμα) για τουλάχιστον 3 μήνες, με τακτική παρακολούθηση των επιπέδων φερριτίνης και αιμοσφαιρίνης. Σημαντικό είναι το συμπλήρωμα σιδήρου να λαμβάνεται μαζί με χυμό πορτοκαλιού ή αναβράζοντα δισκία βιταμίνης C για καλύτερη απορρόφηση. Να αποφεύγεται η λήψη με γάλα ή τροφές πλούσιες σε ασβέστιο που μειώνουν την απορρόφηση.
Συμπέρασμα
Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων, η σωστή διάγνωση μέσω αιματολογικών εξετάσεων και η εξατομικευμένη θεραπευτική προσέγγιση είναι καθοριστικής σημασίας για την πρόληψη επιπλοκών. Η συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό και η τακτική παρακολούθηση των επιπέδων σιδήρου διασφαλίζουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση και την επαναφορά της ενέργειας και της ευεξίας.
**Της Μαρίας Ευστρατιάδου, Αιματολόγος, Συνεργάτης Κλινικής Γένεσις