Τα ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (ΙΦΝΕ) περιλαμβάνουν την νόσο Crohn και την ελκώδη κολίτιδα.
Και οι δύο χαρακτηρίζονται από φλεγμονή ενός ή περισσότερων τμημάτων της πεπτικής οδού, η οποία προκαλείται από διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού. Στη νόσο του Crohn, η φλεγμονή μπορεί να εντοπιστεί σε όλο το πεπτικό σύστημα, από το στόμα έως τον πρωκτό ενώ στην ελκώδη κολίτιδα εντοπίζεται μόνο στο παχύ έντερο. Οι παθήσεις αυτές εκδηλώνονται με φλεγμονώδεις εξάρσεις, μεταβλητής διάρκειας και συχνότητας, που εναλλάσσονται με φάσεις ύφεσης.
Εμφανίζονται συχνότερα μεταξύ των ηλικιών 20 και 30, αλλά μπορεί να συμβούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Η αιτιολογία είναι άγνωστη, υπάρχουν όμως διάφοροι παράγοντες κινδύνου όπως γενετικοί και περιβαλλοντικοί.
Κατά τη διάρκεια των εξάρσεων, οι ασθενείς αναφέρουν συχνότερα κοιλιακό άλγος και διάρροια που μερικές φορές είναι αιματηρή Επίσης μπορεί να εμφανίσουν κόπωση, ανορεξία και πυρετό, ενώ συχνές είναι και οι εξωεντερικές εκδηλώσεις με εντόπιση στις αρθρώσεις, το δέρμα, τους οφθαλμούς και το ήπαρ.
Η διάγνωση βασίζεται σε διάφορα κλινικά, εργαστηριακά (αιματολογικός έλεγχος, καλπροτεκτίνη κοπράνων), ενδοσκοπικά (γαστροσκόπηση, κολονοσκόπηση, κάψουλα λεπτού εντέρου), ιστολογικά (βιοψίες τμήματος του πεπτικού συστήματος) και απεικονιστικά κριτήρια (αξονική τομογραφία, μαγνητική εντερογραφία).
Ο στόχος της θεραπείας είναι η άμεση αντιμετώπιση των εξάρσεων με κατά το δυνατόν γρηγορότερη επίτευξη ύφεσης, και στην συνέχεια η αγωγή συντήρησης ώστε να διατηρηθεί η ύφεση και να αποφευχθούν υποτροπές και επιπλοκές. Προς το παρόν δεν υπάρχει οριστική θεραπεία , αλλά οι υπάρχουσες φαρμακευτικές επιλογές μπορούν να ελέγξουν την ασθένεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η επιλογή του φαρμάκου, ο τρόπος χορήγησής του και η δοσολογία, εξαρτώνται από την έκταση των βλαβών, την ένταση της έξαρσης αλλά και την εξέλιξη της νόσου. Στις περιπτώσεις όπου οι ασθενείς είναι ανθεκτικοί σε μία καλά ακολουθούμενη θεραπεία ή που παρουσιάζουν επιπλοκές, επιλέγεται η χειρουργική αντιμετώπιση.
Η νόσος Crohn και η ελκώδης κολίτιδα είναι χρόνιες παθήσεις, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Όμως η προσέγγιση από μία ευρεία επιστημονική ομάδα (ιατροί, νοσηλευτές, διαιτολόγοι, ψυχολόγοι) αλλάζει σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξη της νόσου και βελτιώνει σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών.
**Του Iωάννη Κουβέλη – Γαστρεντερολόγος-Ηπατολόγος και Συνεργάτης Κλινικής Γένεσις