Εμμανουήλ Παπαδάκης MD, MSc
Αιματολόγος
Ιατρείο Θρόμβωσης & Αιμόστασης
Συνεργάτης κλινικής ΓΕΝΕΣΙΣ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΘΡΟΜΒΩΣΗΣ
Η θρομβοεμβολική νόσος αποτελεί μία πολύ κοινή κατάσταση την οποία συχνά αγνοούμε ή παραβλέπουμε. Μπορεί να γίνει απειλητική για τη ζωή, αλλά τα καλά νέα είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να προληφθεί!
Γνώρισε τη θρόμβωση και πρόλαβε τον κίνδυνο!
Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης
Τι μπορείς να κάνεις από εδώ και πέρα;
Η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης (WTD) λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο στις 13 Οκτωβρίου, στα γενέθλια του RudolfVirchow, ο οποίος ήταν πρωτοπόρος στην παθοφυσιολογία της θρόμβωσης. Με χιλιάδες εκπαιδευτικές ενέργειες σε χώρες σε όλο τον κόσμο, η Παγκόσμια Ημέρα Θρόμβωσης και οι συνεργάτες της τοποθετούν τη θρόμβωση στο προσκήνιο ως ένα επείγον και αυξανόμενο πρόβλημα υγείας.
Όταν λέμε Θρόμβωση εννοούμε τον σχηματισμό ενός θρόμβου αίματος (αίμα που έχει πήξει) μέσα σε ένα αγγείο (αρτηρία ή φλέβα) με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση ή την πλήρη διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος στο αγγείο αυτό. Αν ο θρόμβος σχηματιστεί σε κάποιο αγγείο των πνευμόνων μιλάμε για πνευμονική εμβολή, μια σοβαρή κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα.
Προλαμβάνουμε τη δημιουργία θρόμβων αίματος – Ζούμε μία καλύτερη ζωή!
Η θρόμβωση είναι μία πολύ κοινή κατάσταση που περίπου οι μισοί από εμάς δεν γνωρίζουμε και συχνά παραβλέπουμε.
Ένας στους τέσσερις ανθρώπους παγκοσμίως πεθαίνει από καταστάσεις που σχετίζονται με τη θρόμβωση. Η θρόμβωση, είναι η παθολογία πίσω από την καρδιακή προσβολή / έμφραγμα, το θρομβοεμβολικό εγκεφαλικό επεισόδιο και τη φλεβική θρομβοεμβολή (ΦΘΕ), των τριών πρώτων αιτιών θανάτου από το καρδιαγγειακό. Παρόλο που πολλοί από εμάς δεν έχουμε ακούσει για φλεβική θρομβοεμβολή, είναι κάτι που συμβαίνει συχνά.
Η φλεβική θρομβοεμβολή είναι μια κατάσταση που περιλαμβάνει τόσο την εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ – σχηματισμός θρόμβου, δηλαδή πηγμένου αίματος, σε βαθιά κεντρική φλέβα, συνήθως του ποδιού) όσο και την πνευμονική εμβολή (ΠΕ – απόσπαση κομματιού του θρόμβου, ταξίδι με την κυκλοφορία του αίματος και εγκατάσταση του κομματιού θρόμβου στους πνεύμονες). Μαζί, η ΕΒΦΘ και η ΠΕ είναι γνωστές ως ΦΘΕ – μια επικίνδυνη και δυνητικά θανατηφόρα ιατρική κατάσταση.
Παράγοντες κινδύνου για θρόμβωση περιλαμβάνουν:
- νοσηλεία,
- χειρουργική επέμβαση,
- καρκίνο,
- παρατεταμένη ακινησία,
- οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης,
Νοσηλεία στο νοσοκομείο
Είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη θρόμβου αίματος- στην πραγματικότητα, έως και το 60% όλων των κρουσμάτων φλεβικής θρομβοεμβολής συνδέονται με νοσηλεία σε νοσοκομείο. Ασθενείς με μειωμένη κινητικότητα – που οφείλεται σε παρατεταμένη παραμονή στο κρεβάτι ή κατά την ανάρρωση από κάποια νόσο – ή ασθενείς που παρουσιάζουν τραύμα αιμοφόρων αγγείων – λόγω χειρουργικής επέμβασης ή άλλου σοβαρού τραυματισμού – είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν θρόμβους αίματος.
Χειρουργική επέμβαση
Είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για φλεβική θρομβοεμβολή. Ενώ ένας θρόμβος μπορεί να σχηματιστεί μετά από οποιοδήποτε είδος χειρουργικής επέμβασης, είναι πιθανότερο να συμβεί εάν προηγηθεί πιο σοβαρή ή μεγαλύτερης διάρκειας χειρουργική επέμβαση π.χ. ορθοπεδικό ή ογκολογικό χειρουργείο.
Καρκίνος – Η θρόμβωση αποτελεί τη 2η αιτία θανάτου στους ογκολογικούς ασθενείς
Οι ασθενείς με καρκίνο διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από τον γενικό πληθυσμό να αναπτύξουν σοβαρούς θρόμβους αίματος.
Στους ασθενείς με καρκίνο πολλές φορές υπάρχει μια υπερπηκτικότητα του αίματος (αυξημένη τάση του αίματος να πήζει και να δημιουργεί θρόμβους), που σε συνδυασμό με τη χημειοθεραπεία ή την ανοσοθεραπεία χημειοθεραπεία ή κάποια χειρουργική επέμβαση, που προκαλεί βλάβη στο τοίχωμα των φλεβών μπορεί να προκαλέσουν θρόμβωση. Αν συνυπολογίσει κανείς και το γεγονός, ότι πολλοί ασθενείς λόγω της νόσου τους παραμένουν κλινήρεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα, τότε η συσσώρευση του αίματος στις φλέβες των κάτω άκρων μπορεί να είναι ένας επιπρόσθετος παράγοντας.
Εκτιμάται πως 1 στους 5 ογκολογικούς ασθενείς θα εμφανίσει κάποια στιγμή στην πορεία της νόσου του θρόμβωση. Μάλιστα, η φλεβική θρόμβωση και η πνευμονική εμβολή αποτελούν μια συχνή αιτία θανάτου των ασθενών με καρκίνο.
Η θρομβοεμβολική νόσος μπορεί να επιβαρύνει σημαντικά τους ογκολογικούς ασθενείς καθώς μπορεί να:
- προκαλέσει νοσηλεία,
- καθυστερήσει τις θεραπείες για τον καρκίνο,
- γίνει απειλητική για τη ζωή.
Οικογενειακό ιστορικό
Το οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της φλεβικής θρομβοεμβολής όπως επίσης και οι γενετικοί παράγοντες (θρομβοφιλία) μπορούν να συμβάλλουν στον κίνδυνο φλεβικής θρομβοεμβολής.
Εγκυμοσύνη
Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης συμβαίνουν αλλαγές στον οργανισμό που προδιαθέτουν για θρόμβωση. Στην έγκυο, οι μηχανισμοί της πήξης του αίματος ενεργοποιούνται με τέτοιο τρόπο, ώστε το αίμα να πήζει ευκολότερα. Αυτό γίνεται για να μην κινδυνεύει η μητέρα και το έμβρυο από αιμορραγίες που συμβαίνουν κυρίως στον πλακούντα ή κατά τον τοκετό.
Οι πιθανότητες θρόμβωσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι 4 με 5 φορές περισσότερες από ότι στην μη έγκυο γυναίκα και είναι περίπου ίδιες σε όλα τα τρίμηνα, αλλά αυξημένες (τριπλάσιες) στην περίοδο της λοχείας. Συγκεκριμένα το 49.3% των περιστατικών φλεβικής θρόμβωσης συμβαίνει κατά τη διάρκεια των πρώτων 6 εβδομάδων μετά τον τοκετό.
Συμπτώματα και σημεία της φλεβικής θρομβοεμβολής:
- Πόνος ή/και ευαισθησία στην γάμπα ή στο μηρό
- Πρήξιμο όλου του ποδιού, του πέλματος ή/και του αστραγάλου
- Ερυθρότητα ή/και αξιοσημείωτος αποχρωματισμός
- Αίσθημα ζεστασιάς/κάψιμο
Συμπτώματα και σημεία της πνευμονικής εμβολής:
- Δύσπνοια
- Γρήγορη αναπνοή
- Πόνος στο στήθος (μπορεί να είναι χειρότερος μετά από βαθιά αναπνοή)
- Γρήγορος καρδιακός παλμός – ταχυπαλμία
- Ελαφρύς πονοκέφαλος ή/και
- Λιποθυμία/απώλεια των αισθήσεων
Η θρόμβωση μπορεί να προληφθεί! Για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισής της, ρωτήστε το γιατρό σας εάν είστε σε κίνδυνο και ζητήστε του να αξιολογήσει την πιθανότητα εμφάνισης θρόμβωσης.