Χρειάστηκαν να περάσουν περίπου 75 χρόνια από την περιγραφή των υπερήχων στη φυσική το 1878, για να χρησιμοποιηθούν στην εξέταση της καρδιάς από τους Σουηδούς Elder και Herte στη δεκαετία του 50-60.
Τι είναι το Triplex καρδιάς
Οι υπέρηχοι είναι ηχητικά κύματα με συχνότητα μεγαλύτερη από αυτή που ‘’ακούει’’ ως ήχους το ανθρώπινο αυτί, δηλ. πάνω από 20.000 Hertz. Τα μηχανικά αυτά κύματα χρειάζονται ένα μέσο για να διαδοθούν σε αντίθεση με τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που διαδίδονται και στο κενό. Ένα τέτοιο μέσο είναι και το ανθρώπινο σώμα. Ως μηχανικά κύματα υπακούουν στους φυσικούς νόμους της ανάκλασης και διάθλασης, ιδιότητες που εκμεταλλευόμαστε για να απεικονίσουμε ιστούς και όργανα μέσα στο σώμα μας, με την ειδική συσκευή των υπερήχων που στέλνει και ταυτόχρονα δέχεται τα ανακλώμενα υπερηχητικά κύματα, αναλύοντάς τα και μετατρέποντάς τα σε εικόνα των εσωτερικών δομών του σώματος. Αυτό γίνεται αναίμακτα, χωρίς τους κινδύνους άλλων αιματηρών – επεμβατικών ή ακτινολογικών διαγνωστικών εξετάσεων. Η ασφάλεια των διαγνωστικών υπερήχων έχει αποδειχτεί με μελέτες, σε όλα αυτά τα χρόνια χρήσης τους, από τον προγεννητικό εμβρυακό έλεγχο μέχρι την άμεση εξέταση της καρδιάς.
Η χρήση αυτή των υπερήχων για την απεικόνιση και εκτίμηση της λειτουργίας της καρδίας αποτελεί το υπερηχοκαρδιογράφημα (Ultrasound Cardiogram) ή ηχοκαρδιογράφημα(Echocardiogram από την ηχώ=echo) ή TRIPLEX καρδιάς.
Πώς γίνεται
Γίνεται σε όλους: άντρες, γυναίκες, παιδιά.
Δεν χρειάζεται καμιά προετοιμασία και δεν έχει σχέση με την λήψη τροφής ή φαρμάκων. Γίνεται οποτεδήποτε και οπουδήποτε, ακόμη και στην κλίνη νοσηλείας.
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συνεργασία ιατρού – εξεταζόμενου (λήψη συγκεκριμένων θέσεων, κράτημα της αναπνοής κ.α.) και υπομονή για είκοσι λεπτά ή λίγο περισσότερο, ανάλογα με το τι θέλει να εκτιμήσει ο καρδιολόγος και τη δυνατότητα που έχουν οι υπέρηχοι να απεικονίσουν την καρδιά μέσω των θωρακικών δομών του συγκεκριμένου ατόμου (το λεγόμενο υπερηχογραφικό ‘’παράθυρο’’ του διαθωρακικού υπερήχου).
Δεν χρησιμοποιούνται φάρμακα παρά μόνο λίγο υδατοδιαλυτό τζελ εξωτερικά, τοπικά στον θώρακα, που καθαρίζεται αμέσως μετά την εξέταση.
Τι πληροφορίες παίρνουμε για τη καρδιά
Με τις σημερινές τεχνικές απεικόνισης των υπερήχων (m-mode, 2D, CW-PW-color Doppler κ.α) μας δίνεται η δυνατότητα όχι μόνο να πάρουμε μια απλή εικόνα της μορφολογίας της καρδιάς μας, αλλά και να παρακολουθήσουμε την λειτουργία της, σε πραγματικό χρόνο, μέσα στο θώρακα, κάνοντας σημαντικές μετρήσεις. Έτσι παίρνουμε πληροφορίες για:
Α) τη μορφολογία της ( το σχήμα, το μέγεθος, τις διαστάσεις των κοιλοτήτων της καρδιάς και των μεγάλων αγγείων της, το πάχος των τοιχωμάτων, τις βαλβίδες της, το περικάρδιο κ.α)
Β) τη λειτουργία της (δύναμη άντλησης αίματος, κινητικότητα τοιχωμάτων-ιστών, άνοιγμα και στεγανότητα των βαλβίδων, μέτρηση πιέσεων ενδοκαρδιακών ή πνευμονικής αρτηρίας, κ.α)
Γ) την παθολογία της (καρδιομεγαλία, διάταση – υπερτροφία, υποκινησίες-ακινησίες – δυσκινησίες των τοιχωμάτων της, στάδιο καρδιακής ανεπάρκειας, εκτίμηση σοβαρότητας βαλβιδικής βλάβης, ύπαρξη συγγενών καρδιοπαθειών όπως μεσοκολπικής επικοινωνίας, ύπαρξη μορφωμάτων όπως
όγκοι, θρόμβοι, εκβλαστήσεις ενδοκαρδίτιδας κ.α).
Δ) την επίπτωση στην καρδιά οξέων ή χρονίων -συστηματικών και μη- άλλων ασθενειών του οργανισμού, φαρμάκων, ουσιών καθώς και γενικότερα του τρόπου ζωής-άθλησης ενός ατόμου κ.α
Επιπρόσθετα, είναι δυνατή η εκτίμηση του περικαρδίου, δηλαδή του υμένα που περιβάλλει τη καρδιά στο μεσοθωράκιο καθώς και του περικαρδιακού του χώρου (ύπαρξη υγρού, επασβεστώσεις κ.α).
Εν κατακλείδι, το triplex καρδιάς είναι μία πολύτιμη εξέταση, ανώδυνη και ακίνδυνη, που αποκαλύπτει πολλά για την καρδιά.
Το triplex καρδιάς πραγματοποιείται πλέον και στην κλινική ΓΕΝΕΣΙΣ από ειδικούς και έμπειρους καρδιολόγους με ένα από τα πιο σύγχρονα υπερηχογραφικά μηχανήματα (ALOKA F-37).